Ülkemizde son dönemlerde oldukça popüler hale gelen Chia tohumunun mucizesi gerçek mi yoksa sadece bir şehir efsanesinden mi ibaret? Diyetisyen & Yaşam Koçu Gizem Şeber chia tohumunun sağlık üzerindeki etkiler, kimlerin kullanması uygun değildir, günlük tüketim miktarı ne olmalıdır, gerçekten zayıflatıyor mu gibi merak edilen birçok sorunun bilimsel yanıtlarını veriyor.
Chia tohumu; %25-30 oranına yağ içerir, bu içeriğin büyük kısmı kalp sağlığı için önemli olan omega-3’tür. Yaklaşık %20 oranında bitkisel protein, %20 oranında ise lif içerir.
Mucize Değil
Yaklaşık 2 yemek kaşığı dolusu kadar Chia tohumu; günlük lif ihtiyacının yaklaşık %40’ını; kalsiyum ihtiyacının %18’ini, magnezyum ihtiyacının ise %30’unu karşılar. Bu miktarda 5 gram omega-3; 4 gram protein içerir. Ancak içerdiği omega-3 ve protein bitkisel yapıda olduğundan ötürü vücutta çok verimli kullanılamaz.
Nasıl Kullanılır?
Salatalara, soslara ve sebze yemeklerine ilave edilebilir. Su ve sütte şişerek jelleştiği için puding yapılabilir. Yumurta akı yerine bazı tariflerde kullanılabilir.
Gerçekten Zayıflatıyor Mu?
Ülkemizde bazı uzmanlar tarafından mucize olarak gösterilse de, Dünya üzerinde yapılmış olan bilimsel çalışmalara göre zayıflama üzerinde kanıtlanmış bir etkisi bulunmuyor. Hatta yüksek kalorili olduğundan ötürü kullanım miktarına dikkat edilmemesi kilo almaya bile yol açabilir. Ayrıca Chia Tohumu ile ilgili Amerika’da 12 hafta boyunca günde 50 gram Chia tohumu tüketen kişilerde zayıflama üzerinde herhangi bir etkisine rastlanmadığı gerçeği söz konusu.
Tokluk süresini uzattığına dair veriler olsa da, bilim adamları tok tutma etkisinin lif içeriğine bağlı olduğunu, bu nedenle meyve sebzelerden zengin bir beslenme tarzının da aynı derecede tokluk yaratacağını düşünüyor.
Chia Tohumundaki Omega-3 Kalp Sağlığını Gerçekten Koruyor Mu?
Kalp sağlığını koruyan ve geliştiren omega-3 formu EPA ve DHA’dır. Oysa Chia tohumunda ALA adını verdiğimiz bitkisel formu bulunur. ALA’nın sadece %10-15 civarı EPA ve DHA’ya dönüşebilir. Chia tohumu tüketiminin DHA miktarını etkilemediği bilimsel çalışmalarca saptanmıştır. Bu nedenle de bilim adamları Chia tohumunun kaliteli bir omega-3 kaynağı olarak gösterilmesine karşıdır. Çünkü içerik olarak ne kadar yüksek oranda omega-3 içeriyor gibi gözükse de, vücutta kullanımı aynı yeterlilikte değildir. Özetle; Chia tohumunun balıkta yer alan omega-3’ün kalitesine ulaşma imkanı yoktur.
Başka Hangi Hastalıklarda Etkilidir?
Günde yaklaşık 30-35 gram Chia tohumu tüketmenin tansiyonu düşürmeye yardımcı olduğu biliniyor.
Yüksek ve kaliteli antioksidan içeriği ile vücudun toksik öğelerden arınmasına yardımcı ve bu nedenle kansere karşı koruma sağlayabileceği düşünülüyor.
Yüksek lif içeriği ile kabızlık problemi yaşayanlar için doğal bir yardımcı.
Kimler Tüketmemeli?
Chia tohumu; kan sulandırıcı ilaç kullanan kişilerin ve ilaç kullanan yüksek tansiyon hastalarının doktor ve diyetisyene danışmadan kullanmaması gerekir. Yutma güçlüğü ve alerjik astımı olan kişilerin Chia tohumunu kuru olarak tüketmesi tıkanma ve nefes alamama problemine yol açacağından ötürü önerilmez.
