Tan Fırat EYÜBOĞLU/ Diş Hekimi
BAŞIMIZIN DERDİ ÇÜRÜKLER
“Her gün, günde üç defa fırçalıyorum, yine de çürüklere engel olamıyorum.” veya “o kadar bakıyorum nasıl çürük olabilir?” ya da “benim dişlerim zayıf ne yaparsam yapayım çürüklerde kurtulamıyorum.” Ve daha niceleri. Bu ifadeler tanıdık geliyor mu? Siz de elinizden gelen her bakımı yaptığınız halde diş çürüklerinden ve diş eti probleminden muzdarip misiniz? O zaman sanırım yazının gerisi tam sizin için. İşte ağız bakımı ile ilgili doğru bilinen yanlışlar hurafeler ve iyi bir ağız bakımına giden en etkili ve kestirme yollar…
1. Ben çok iyi bakıyorum….
Gün içinde yediğimiz ve içtiğimiz besinler dişlerimizin üzerinde ve aralarında çeşitli artıklar
bırakırlar. Bu artıklar ağız içindeki mikroorganizmalar için ziyafet sofrasıdır Belki de insanların ağız bakımı esnasında iyi yaptığını zannettiği ve en çok yanıldığı nokta bu. Reklamlarda da sık sık duyduğumuz diş üzerindeki plaklar işte bu gıda artıkları ve onlardan beslenmek üzere diş yüzeylerinde kolonize olmaya başlamış mikroorganizmaların birleşimidir. İyi bir bakım için dişlerinizin tüm yüzeylerini etkili bir biçimde plaktan uzaklaştırmamız gerekir ve bunun en etkili yolu ise dişlerin fırçalanmasıdır. Etkin bir temizlik için fırçalama işleminin belirli bir süre boyunca ve tüm diş yüzeylerinde etkili bir şekilde yapılması gerekir. Bu süre birçoğumuzun bildiği üzere her fırçalama için en az iki dakikadır. Birçoğunuz eee… ne var bunu biliyoruz ve hatta uyguluyoruz ama yine de çürüyor diyebilirsiniz. İşte bu noktada gözden kaçan en önemli şey iki dakika fırçaladığımızı sanmamız ama aslında iki dakika fırçalamadığımız gerçeğidir. Maalesef yapılan çalışmalarda iki dakika fırçaladığını iddia eden kişilerin aslında ortalama 40 saniyeden fazla fırçalamadıkları saptanmıştır. Peki, o zaman ne yapacağız?
Bunun en basit yöntemi diş fırçalama işlemi sırasında zaman tutmaktır. Ama bu bana göre değil diyorsanız tavsiyem mutlaka elektronik fırçalar kullanmanız. 30 saniye de bir sinyal vererek sizi uyaran fırçalar, fırçalama işlemi için yeterli süreyi ayarlamanıza yardımcı olacaklardır. Diğer bir seçenekte fırçalama işleminden sıkılan kişiler için… Kendinizi banyoda aynanın karşısında durmaya zorlarsanız maalesef fırçalama işlemi sıkıcı ve katlanılmaz olacaktır. Hâlbuki diş temizliğinizi biraz önce izlemekte olduğunuz televizyonun karşısında ya da okumakta olduğunuz kitaba devam ederken yaparsanız dakikaların nasıl uçup gittiğinize şaşıracaksanız.
2. Ben iki dakikadan fazla fırçalıyorum ama hala çürüklerim var…
Ağız bakımı ile ilgili belki de en çok atlanan ve en nahoş bulunan şey diş ipi kullanımı.Birazdan okuyacaklarınız hoşunuza gitmeyebilir ama etkili bir bakım için diş ipi vazgeçilmezdir. Çünkü fırçalar maalesef özellikle arka dişlerimizin birbirine bakan ara yüzeylerini temizlemekte yetersiz kalırlar. Bu işlemi ancak diş ipi kullanarak yapabiliriz. Dişipinin kullanımı için en etkili yol mutlaka ve mutlaka diş hekiminizden destek almanızdır. Diş ipinin öğrenilmesi ve uygulanması başta sıkıntılı gibi gözükse de, hekiminizin kontrolünde bir haftadan kısa sürede hızlı bir şekilde tüm dişlerinizin ara yüzeylerini etkili bir şekilde temizlemeyi öğrenebilirsiniz.
3. Ah şu ağız gargaraları…
Kimin hoşuna gitmez ki hoş kokulu ve saatlerce koruma önerdiği iddia edilen gargarları kullanarak kısa sürede sonuca ulaşmak… Ama maalesef durum böyle değil. Aslında son 10 yılda gargaraların kimyasal içeriğinde de birçok değişiklik yapıldı. Doğal olarak bu konuda acaba hangisini alacağız nasıl kullanacağız diye sorduğunuzu duyar gibiyim. Firmalar benden nefret edecek ama size popüler çözümler sunmak için değil gerçekleri yazmak için buradayım. Aslında gargaralara ihtiyacımız yok. Evet yanlış okumadınız, ihtiyacımız yok. Eğer diş hekiminiz tarafından özel bir durum nedeniyle önerilmiyorsa, boş yere paranızı gargaralara harcamayın. Hatta gargaralar önerildiğinde bile bu genelde sınırlı bir süre için yapılır çünkü bu kimyasalların uzun dönem kullanımlarının ağız mukozasına ve florasına bazı zararları olabilmekte. O yüzden eliniz ayağınız tutuyorsa etkin bir şekilde fırçalama ve diş ipi yapıyorsanız ağız gargaralarına ihtiyacınız olmadığını rahatlıkla söyleyebilirim.
4. Benim dişlerim zayıf…
Evet bu bir gerçek ama düşündüğünüz şekilde değil. Genetik olarak bir takım insanların dişleri çürüğe daha yatkın olduğu doğru ama çürüğün oluşabilmesi için plak olması şart ve plak içinde gıda artığının olması gerekiyor. Yani zayıf diş yapısından muzdarip iseniz, daha sıkı diş hekimi kontrolleri ve iyi bir bakımla hayat konforunuzu çok daha arttırarak, makûs talihinizi kırabilirsiniz.
5. En etkili macun ve diş fırçası…
En etkili diş fırçası ya da macun diye bir şey yok maalesef bu durumda ağız gargaraları gibi kar payı amaçlı güdülen reklamlar sonucunda oluşmuş yanlış bir algı. Diş macunları fırçalama işlemini keyifli bir hale getirerek işlemin süresini uzatmak için vardır. Diş hassasiyeti gibi birtakım sorunlar dışında özel bir diş macununa ihtiyacınız yok bu konuda da diş hekiminizin size özel önerilerini dinlemenizi tavsiye ederim. Fırçalar söz konusu olduğunda durum çok büyük bir değişiklik arz etmiyor. Kar amacı güdülen bazı reklamların kafamızı karıştırdığı muhakkak. Bu konuda fırçanın şekli ve çok büyük bir farklılık yaratmıyor, sertliği konusunda ise diş hekiminizin tavsiyeleri doğrultusunda bir sertlik seçmeniz çok önemli. Eğer fiziksel engeliniz varsa manuel fırçalar yerine elektronik fırçaları seçebilirsiniz ya da az önce yukarıda da önerdiğim üzere süre ayarlaması ile ilgili sıkıntınız varsa 30 saniye de bir sinyal veren elektronik fırçalar işinizi görebilir.
Özetle tadı ve kokusu hoşunuza giden bir macun ve setliği size uygun bir fırça ile diş ipi iyi bir ağız hijyenine sahip olmanız için yeterlidir. Diş hekiminize düzenli yapacağınız ziyaretler de ağız bakımınızın kontrolü ve varsa eksiklerin giderilmesini sağlayacağından uzun dönemde hem sağlıklı dişlere sahip olmanızı sağlayacaktır hem de ileriki dönemde oluşacak bakımsızlıktan veya yetersiz bakımdan kaynaklı problemlerin giderilmesinde oluşacak yüksek maliyetli tedavi girişimlerinden sizi koruyacaktır.
